امروزه یکی از راه‌های پرپیچ‌و‌خم برای هنرمندان و همینطور عرصه شناساندن تمدن سرزمین ایران به جهانیان صنایع‌دستی است. هرچند وجود ماشین آلات و تولید انبوه محصولات چشم مخاطب را از سوی این هنر مهم ربوده است، هنر با اصالت همیشه و همه‌جا به زیست سالم خود ادامه می‌دهد و همچون جوی جاری است. هنر منبت‌کاری در اراک، اصفهان و گلپایگان نسبت به شهرهای دیگر ایران رواج بیشتری دارد.
مطالعه آثار منبت‌کاری جدا از بازدید این آثار نیازمند شنیدن سخن خالقان این هنر مهم است. هنرمندانی که در خلوت خود آثاری بسیار زیبا خلق می‌کنند. این هنرمندان چشم و دل مخاطب را به جای‌جای پیچ‌و‌تابی که روی چوب پدید می‌آورند گره می‌زنند. با توجه به سابقه درخشان پوران نوشیر در حوزه هنرهای چوبی گفت‌وگویی با این هنرمند فعال استان مرکزی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید؟
پوران نوشیر هستم که از سال ۱۳۷۰ فعالیت در هنرهای چوبی دارم. این هنرها شامل منبت، معرق، منبت معرق، سوخت نگار چوب و پیکرتراشی است. منبت کاری را به عنوان حوزه فعالیت تخصصی چوب انتخاب کردم زیرا منبت کاری مادر هنرهای چوبی است. سختی کار این رشته را همچون امواج دریا است که سنگ را صیقل و جلا می‌دهد. سابقه برگزاری حداقل ۵۰ نمایشگاه استانی، کشوری و چندین نمایشگاه به صورت انفرادی در سطح استان را دارم. در سال ۱۳۸۷ به همراه دخترم در جشنواره‌ای با عنوان زنان نان‌آور و نام‌آور در قزوین مقام برتر کشوری را در رشته پیکره‌تراشی کسب کردیم. در سال ۱۳۸۶ با شرکت در جشنواره هنرهای تجسمی که در استان مازندران برگزار شد رتبه سوم را کسب کردم.
شرکت در جشنواره ملی رضوی در سال‌های ۸۶ و ۸۷ و کسب مقام سوم از آن جشنواره باعث شد تا ۴ سال متوالی مهمان امام رضا (ع) شوم. کسب عنوان نخبه هنری منطقه از طرف صنایع‌دستی استان و همچنین دریافت لوح تقدیر وتندیس به عنوان برگزیده فعال هنری از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۹۲ از دیگر افتخارات است. تجربه ۲۰ سال تدریس هنرهای چوبی دارم که حداقل پنج سال از آن را مشغول به تدریس در شهر تهران بوده ام.
اهمیت حوزه صنایع‌دستی را در چه می‌بینید؟
دریافت پروانه تولید انفرادی یک امتیاز برای هنرمند است تا بتواند بهتر دیده شود. صنایع‌دستی برای هنرمند پلی است برای ورود به نمایشگاه‌های کشوری و دیدن کارهای بیشتر هنرمندان دیگر و همچنین فروش آثار هنری و بالا بردن تجربیات. ایجاد بازارچه‌های صنایع‌دستی برای هنرمندان در شهرهای استان باعث شده تا هنرمند مکانی برای ارائه اثر خود و همچنین در امر آموزش برای علاقه‌مندان فعالیت داشته باشد.
آیا نقش زنان حاضر در رشته صنایع‌دستی را نسبت به مردان فعال در این حوزه پررنگ‌تر ارزیابی می‌کنید؟
خوشبختانه زنان در تمام عرصه‌ها ثابت کرده‌اند که می‌توانند پابه‌پای مردان باشند. حتی افرادی بودند که گام‌های بلندتری هم برداشتند. زنان هنرمند بسیاری داریم که به‌علت نداشتن مکان برای ارائه آثارشان یا دیده نشدن و یا افزایش سرسام‌آور قیمت و تهیه مواد اولیه برای ارائه آثارشان توان کار کردن را از آن‌ها گرفته است. قبلاً این مورد را در رسانه‌ها عنوان نکرده بودم، سالی یک دوره برای زنان سرپرست خانوار و افرادی که بضاعت مالی ندارند دوره رایگان معرق چرم و پیکره‌تراشی را در کارگاه صنایع‌دستی خودم برگزار می‌کنم و سالیان است که اقدام به جذب این افراد را با افتخار دارم. ضمناً اگر کسی مایل به شرکت در این کلاس‌ها بود بعد از گذراندن این دوره و معرفی به معاونت صنایع‌دستی برای گرفتن کارت صنعتگری، می‌تواند روانه بازار کار شود. اگر این افراد فعال باشند می‌توانند در نمایشگاه‌ها هم حضور داشته باشند. حدود چهار سال است که در بازارچه صنایع‌دستی شازند فعالیت دارم و زنان سرپرست خانوار و افرادی که بضاعت مالی ندارند می‌توانند به این مکان مراجعه کنند و مورد حمایت آموزشی قرار بگیرند.
در مورد حوزه تخصصی خودتان منبت‌کاری توضیح دهید.
منبت به‌معنای کنده‌کاری روی چوب است و البته ابزار آن انواع مغارها است. منبت با مغار و چکش و منبت سوزنی. منبت سوزنی با مغارهای نسبتاً ظریفتر که مانند قلم از آن استفاده می‌شود و نیازی به چکش نیست. منبت یکی از رشته‌های چوبی است که حوصله و صبر زیادی می‌طلبد. باید عاشق بود تا سختی کار را با دل و جان تحمل کرد. کار با چوب آرامش بی‌وصفی در من ایجاد می‌کند. چوب، بوی چوب، صدای کندن چوب، نقشه‌های زیبای چوب و رنگ‌های زیبای چوب را دوست دارم.
با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه در این چند سال چه موانعی بر سر راه هنرمندان حوزه صنایع‌دستی قرار گرفته است؟
متاسفانه به‌علت افزایش قیمت مواد اولیه هنرمند مجبور می‌شود اثر خودش را با قیمت گران‌تر ارائه کند یا آثار کمتری تولید کند.
هنرجویان علاقه‌مند به رشته صنایع‌دستی از چه راهی می‌توانند شروع کنند و در مسیر درستی قرار بگیرند؟
هنرجویان علاقه‌مند رشته‌های چوبی می‌توانند در بازارچه‌های صنایع‌دستی از هنرمندان باتجربه هنرهای دستی بیاموزند و با گرفتن کارت صنایع‌دستی مشغول به کار شوند و برای خود شغل ایجاد کنند و سپس با شرکت در نمایشگاه‌ها آثار هنری خود را عرضه کنند.
درخواست شما از مسئولان حوزه صنایع‌دستی استان مرکزی چیست؟
خرید آثار هنرمندان برای هدیه به ارگان‌ها و معرفی آثار هنرمندان یکی از حمایت‌های بزرگی است که مسئولین حوزه صنایع‌دستی می‌توانند از هنرمندان داشته باشند. برگزاری نمایشگاه‌های استانی و کشوری و همچنین زدن بنر و اطلاعیه برای دیده شدن بازارچه‌های صنایع‌دستی در سطح استان هم راهکار خوبی است.
به‌عنوان هنرمند فعال حوزه صنایع‌دستی چه سخنی با مخاطبانی که با این رشته آشنایی ندارند می‌گویید؟
مخاطبانی که با رشته‌های چوبی آشنایی ندارند به بازارچه‌های صنایع‌دستی که سطح استان ایجاد شده‌اند مراجعه کنند و از نزدیک تمام آثار هنری را ببینند و در صورت علاقه‌مندی در کلاس‌ها شرکت کنند اوقات فراغت خود را با برداشتن گامی مثبت به سوی آینده داشته باشند.
گفت‌وگو: فاطمه حبیبی‌نژاد
انتهای پیام/
